Lokale heffingen

In de tabel hieronder zijn de geraamde opbrengsten voor 2023 vergeleken met de werkelijke opbrengsten van 2023.

Benchmark
Het resultaat van de benchmark uit de COELO-atlas vindt u hier . In paragraaf 2.6.4 treft u een overzicht aan met de Apeldoornse woonlasten, de woonlasten conform COELO en soortgelijke gemeenten.

Onroerende- zaakbelasting (OZB)
De gemeente Apeldoorn heft sinds lange tijd belastingen op onroerende zaken. Onroerende zaakbelastingen (OZB) zijn de grootste eigen inkomstenbron van gemeenten en bedragen gemiddeld 9% van de totale gemeentelijke inkomsten. De opbrengst valt in de algemene middelen en wordt gebruikt om een deel van de taken van gemeenten te bekostigen en draagt bij aan het voorzieningenniveau van onze gemeente. De gemeenteraad bepaalt bij de begrotingsbehandeling waarvoor de opbrengsten worden ingezet.

De OZB is berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. De WOZ-waarden per 1 januari 2022 waren bepalend voor het belastingjaar 2023. In 2023 zijn voor alle onroerende zaken binnen de gemeentegrenzen nieuwe WOZ-beschikkingen afgegeven die het hele jaar 2023 geldig waren. Uitgangspunt voor de berekening van de tarieven OZB is dat we de opbrengst indexeren op basis van inflatie en rekening houden met volume ontwikkelingen.

Bij de berekening van de tarieven OZB is de hoogte van de aanslag het uitgangspunt. Voor 2023 is geïndexeerd met het met het inflatiepercentage van 3,1%.  Door de toename van de waarde van woningen is het OZB tarief voor woningen gedaald. De waarden van de niet-woningen zijn gelijk gebleven zodat de tarieven zijn gestegen als gevolg van volume ontwikkeling en inflatie.
De OZB opbrengst woningen was in 2023 €505.000 hoger dan geraamd. Bij de berekening van de tarieven zijn wij uitgegaan van een stijgingspercentage van 21% terwijl in werkelijkheid de waarden van de woningen 23,1% zijn gestegen.
Bij de opbrengst OZB niet-woningen hebben we een hogere opbrengst van afgerond €375.000. De meeropbrengst is het gevolg van aanslagen die in 2023 opgelegd zijn maar betrekking hebben op voorgaande belastingjaren.  

Toepassing woningtarief ozb sportverenigingen
Landelijk is er veel gesproken over de mogelijkheid van toepassing van het woningtarief voor sportverenigingen in plaats van het hogere niet-woning tarief. In november 2020 heeft toenmalig minister Ollongren deTweede Kamer per brief  medegedeeld dat het woningtarief nog niet toe te passen is voor gemeenten. Verder gaf ze aan om in overleg met de gemeenten te treden. Op 8 juni 2022 heeft minister Bruins Slot (BZK) de Kamer per brief  geïnformeerd over de resultaten van het overleg met de gemeenten. Gemeenten constateerden dat er bij deze fiscale mogelijkheid zwaarwegende praktische uitvoerings- en toepassingsvraagstukken spelen, met betrekking tot de afbakening, die niet eenvoudig zijn op te lossen. De minister gaf daarom opdracht tot een extern onderzoek om te bezien of en hoe deze vraagstukken het beste geadresseerd konden worden. In de begeleidingscommissie van dit onderzoek zullen het rijk, de VNG en gemeenten (G4, 100.000+ gemeenten en kleine gemeenten) plaatsnemen. De resultaten van dit onderzoek zijn inmiddels bekend gemaakt.
Uit het rapport volgt dat geen van de onderzochte aanpassingen van- of alternatieven voor de regeling leidt tot een volledig bevredigende oplossing voor de uitvoerings- en toepassingsvraagstukken. Gemeenten geven zelf aan dat ze de regeling overbodig vinden omdat ze door het verlenen van subsidies of onder voorwaarden een OZB-vrijstelling opnemen al over voldoende instrumenten beschikken om te regelen wat artikel 220f lid 2 Gemeentewet mogelijk maakt.
In een brief aan de Tweede Kamer  van 22 december 2023 geeft de Minister van BZK aan dat het onderwerp controversieel is verklaard, waardoor hij niet ingaat op de conclusies van het onderzoek. De Tweede Kamer is nu aan zet.

Rioolheffing
Naast de zorg voor inzameling en transport van afvalwater hebben gemeenten ook een regenwaterzorgplicht en een rol als regisseur bij de aanpak van grondwaterproblemen. De kosten die hiervoor worden gemaakt, worden met de rioolheffing verhaald op gebruikers van woningen en niet-woningen. De aanslagen rioolheffing zijn berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. De tarieven voor de rioolopbrengsten worden berekend op basis van de OZB waarde van het onroerend goed (particuliere woning of bedrijfspand). Omdat de waardeontwikkeling in Apeldoorn hoger en de leegstand lager is dan verwacht, zijn in 2023 de werkelijke rioolopbrengsten hoger dan begrote opbrengsten (€ 460.000). Minder rentekosten door een lagere omslagrente (€ 276.000) enkele onderhoudsbudgetten niet volledig besteed (€ 96.000) en minder hoge energielasten dan begroot (€71.000).
Vanwege deze effecten laat het financieel overzicht voor de rioolheffing in 2023 een voordeel zien. Hierdoor heeft er een toevoeging aan de egalisatievoorziening rioolheffing plaatsgevonden.

Afvalstoffenheffing
De gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders zijn wettelijk verantwoordelijk voor de inzameling van het afval van huishoudens. Met de afvalstoffenheffing kunnen gemeenten de inzameling van het huishoudelijk afval betalen. De opbrengst van de heffing mag niet voor andere doeleinden worden gebruikt. De belasting wordt geheven naar de maatstaven en de tarieven zoals die opgenomen zijn in de verordening, te weten een vast tarief per perceel, verhoogd met een of meerde gedifferentieerde tarieven.
Elk huishouden is het vaste gedeelte verschuldigd. Het variabele deel wordt berekend op basis van het aantal aanbiedingen restafval. Het vaste gedeelte bestaat uit één tarief per huishouden, ongeacht de omvang van dat huishouden. Het variabel gedeelte gaat uit van het aantal liters inhoud per aanbiedmiddel.
Circulus voert de inzameling en afvoer van afval uit.

De financiële uitkomst voor 2023 laat voor afval een klein nadeel zien van afgerond €71.000. Voor een nadere onderbouwing verwijzen wij u naar de financiële verschillen verklaring bij de lasten en de baten.

Parkeerbelastingen
Het parkeergedrag van bewoners en/of bezoekers van de gemeente Apeldoorn wordt door de parkeerbelasting gereguleerd. In de gemeente Apeldoorn worden de inkomsten uit de parkeerbelastingen ook gebruikt om de kosten voor parkeervoorzieningen te compenseren. We maken onderscheid tussen parkeren voor bewoners, bezoekers, woon- werk parkeren op de daarvoor aangewezen plaatsen en vergunningen. Het streven is zo min mogelijk auto’s langs de openbare weg te laten parkeren en het gebruik van alternatieven voor de auto voor woon- werkverkeer te stimuleren.
De opbrengst parkeerbelastingen is € 165.000 lager dan begroot. Dit komt doordat in de reguliere parkeeropbrengst een nadeel kent van €65.000 en daarnaast zijn er minder naheffingsaanslagen dan verwacht.

Precariobelasting
Precariobelasting wordt geheven als vergoeding voor het gebruik van gemeente/openbare grond. Hieronder valt niet alleen het plaatsen van containers langs- of op de openbare weg, maar bijvoorbeeld ook lichtbakken aan winkels die boven gemeentegrond hangen. Precariobelasting is een ongebonden belasting, waarbij de gemeente volledige vrijheid heeft in de vaststelling van de hoogte van de tarieven.  In de verordening worden verschillende maatstaven en tarieven gehanteerd.

De tarieven zijn, met uitzondering van de tarieven voor kabels en leidingen, verhoogd met 3,1%.
De precariobelasting over 2023 moet nog opgelegd worden. Op dit moment is er nadeel van €129.000. Dit nadeel heeft in hoofdzaak betrekking op verminderingen/vernietigingen uit voorgaande jaren.

Hondenbelasting
 "Duurzaam houders" van een hond betalen hondenbelasting. De maatstaf van heffing is het aantal honden dat wordt gehouden. Het tarief is vrij en bestaat uit een vast bedrag. Onze gemeente kent een oplopend tarief om zodoende het hondenbezit in te perken. Voor kennels geldt een apart tarief.   
De tarieven 2023 zijn geïndexeerd met 3,1%.
De opbrengst hondenbelasting valt €24.000 lager uit dan begroot.

Toeristenbelasting
Mensen buiten de gemeente Apeldoorn betalen toeristenbelasting over zakelijke of privé overnachtingen waar een vergoeding voor wordt gevraagd. De belasting wordt geheven naar het aantal overnachtingen in het belastingjaar.
De toeristenbelasting wordt in de basis in Apeldoorn geheven om de eigen inkomsten te verhogen en daarna gebruikt om voorzieningen binnen de gemeente op peil te brengen en/of te houden, Daarnaast worden de extra opbrengsten als gevolg van de indexatie (geen volume) ten opzichte van de totaalopbrengst sinds 2016 exclusief bestemd voor structuurversterking van de toeristische sector binnen het vastgesteld raadskader van Welkom in Apeldoorn en in het kader van de gebiedsopgave Veluwe. De meeropbrengst als gevolg van deze wijzigingen wordt geoormerkt toegevoegd aan het werkbudget van het programma Welkom in Apeldoorn.
De tarieven zijn verhoogd met 3,1%.Het aantal overnachtingen is gestegen waardoor er sprake is van een meeropbrengst van €343.000.

Reclamebelasting
De gemeente Apeldoorn heft reclamebelasting over de openbare aankondigingen zichtbaar vanaf de openbare weg in het centrum van Apeldoorn. De reclame wordt geheven per vestiging en bedraagt een vast bedrag. Voor zover de waarde van de vestiging meer bedraagt dan €100.000 dan wordt het vaste bedrag vermeerderd met een bedrag per €1.000 aan waarde.  
De reclamebelasting is een algemene belasting en de inkomsten zijn in principe vrij besteedbaar. In Apeldoorn is de opbrengst van de reclamebelasting echter, na aftrek van de gemeentelijke in- en uitvoeringskosten, de dekking voor de subsidie die beschikbaar is gesteld aan de stichting Centrum Management Apeldoorn. Aan de subsidie is de conditie verbonden dat de stichting met haar activiteiten de aantrekkelijkheid van de binnenstad versterkt. De tarieven reclamebelasting zijn verhoogd met 3,1%.
De opbrengst 2023 is € 120.000 lager dan verwacht in verband met leegstand op het moment van controle.

Marktgelden
Marktgeld is een retributie voor het innemen van een standplaats op een (gewoonlijk periodiek gehouden) markt. Dit zijn de dag- of weekmarkten waar voor de consument bijvoorbeeld eetwaren en textielwaren te koop zijn.
Door de teruggelopen bezetting van de markt zijn de opbrengsten marktgelden € 97.000 lager uitgevallen dan geraamd. Dit heeft een structureel karakter en is met ingang van 2024 in de MPB verwerkt.

Begraafplaatsrechten
De lijkbezorgings- of begraafplaatsrechten zijn retributies voor het gebruik van de gemeentelijke begraafplaats. Naast een retributie voor de uitgifte en het onderhoud van graven en urnen, regelt de verordening ook de vergoeding voor het gebruik van gemeentelijke diensten in verband met de begraafplaats en het crematorium.

De tarieven van de begraafplaatsenrechten zijn in 2023 gemiddeld verhoogd met 3,1% ten opzichte van het vorige jaar. De baten met betrekking tot de begraafplaatsrechten zijn in 2023 afgerond €90.000 hoger uitgevallen dan begroot. De kosten voor instandhouding zijn € 161.000 hoger uitgevallen dan begroot. De oorzaak hiervan ligt in het feit dat er meer begravingen hebben plaatsgevonden en het implementeren van een nieuw vastleggings- en reserveringssysteem. Per saldo is afgerond € 71.000 onttrokken uit de voorziening begraafplaatsen.  

Leges en rechten
Bij de vaststelling van een aantal tarieven is rekening gehouden met wettelijk vastgestelde tarieven zoals voor paspoorten en rijbewijzen. Er is sprake van een kleine meeropbrengst van €73.000.

Leges Publiek Domein
De opbrengst van de leges vergunningen publiek domein (o.a. winkeltijden, kansspelen, horeca en evenementen) blijft met €81.000 achter bij de begroting.

Omgevingsvergunning activiteit bouwen
In 2023 is voor € 615.000 minder leges ontvangen dan begroot. Het nadeel op de omgevingsvergunningen komt ten laste van de voorziening egalisatie bouwleges. Deze voorziening is bedoeld om fluctuaties in kosten en opbrengsten op te vangen. Voor een nadere toelichting op de leges wordt verwezen naar de financiële toelichting in programma 9 van de jaarrekening.