Bestuur, inwoners en geld

Pitch

Het voordeel op taakveld bestuur is € 604.000. Dit betreft een voordeel op de voorziening APPA van € 385.000. De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de wet APPA en moet een voorziening treffen voor de pensioenverplichtingen van (oud-)bestuurders. Hiervoor treft de gemeente een voorziening om in de toekomst de pensioenverplichting te kunnen afkopen met een koopsom. De gemeente heeft jarenlang de voorziening extern belegd bij Loyalis/ASR. In 2023 heeft de gemeente het gespaarde doelvermogen teruggehaald naar de gemeente. Het doelvermogen is hoger dan nodig is op basis van de acturiële berekeningen. Conform systematiek komt het overschot van € 428.000 ten gunste van de algemene middelen, net zoals in verleden tekorten in de voorziening zijn aangevuld vanuit het rekeningresultaat van het betreffende jaar.

In 2023 is op basis van de geactualiseerde acturiële berekening  € 42.000 bijgestort in de voorziening.
Het resterende voordeel op het taakveld bestuur van € 219.000 is kleiner dan de rapportagegrens.

Detail

De afwijkingen van dit taakveld zijn verklaard in de pitch.

Pitch

Het nadeel ten opzichte van de begroting van € 460.000  wordt grotendeels veroorzaakt doordat in 2023 extra verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn gehouden.

Detail

De afwijkingen van dit taakveld zijn verklaard in de pitch.

Pitch

In 2023 was er per saldo een voordelig resultaat van € 0,3 miljoen op verkoop van gemeentelijk bezit.

Detail

In 2023 zijn enkele gemeentelijke eigendommen verkocht voor € 876.000, waaronder de voormalige school De Dalk in Klarenbeek. Vanwege deze verkopen dienen de aanwezige boekwaarden ad € 596.000 te worden afgeboekt.

In Apeldoorn Zuid is in 2011 grond aangekocht van het Rijksvastgoedbedrijf ten behoeve van een carpoolplaats. De destijds overeengekomen leveringscondities vragen nu een nabetaling van € 1.130.000 omdat nadien verhuur van de grond voor een reclamemast en mobiele snackkraam heeft plaatsgevonden. Deze nabetaling is binnen deze jaarrekening volledig geactiveerd.

Pitch

Wij hebben in geheel 2023 geen nieuwe lange en korte leningen aan getrokken! In tegendeel middelen in de Schatkist leveren rentebaten op. Die baten zijn € 2,3 mln positief. Doordat er geen rentekosten van nieuwe lange en korte leningen zijn, is de door te berekenen rente aan het grondbedrijf lager uitgevallen. (Een nadeel voor dit Taakveld). Het begrote renteomslagpercentage voor het concern( de basis voor rentecomponent in de kapitaallasten) was 1,1%, echter boekhoudvoorschriften schrijven voor dat het resultaat op het taakveld maar beperkt mag afwijken van de werkelijke rentekosten. Dit betekent dat er een herrekening van het renteomslagpercentage heeft plaatsgevonden, en daarmee de kapitaallasten op alle taakvelden lager zijn uit gevallen dan begroot. Daarnaast is er op dit Taakveld een nadeel in verband met een hogere rente toerekening aan de voorzieningen van het grondbedrijf, De post voorzieningen was in werkelijkheid hoger dan bij de initiële begroting vanuit gegaan was. Per saldo gemeentebreed fors lagere netto rentelasten, zichtbaar op alle taakvelden echter niet op het Taakveld Treasury, daar  resteert een minder positief saldo dan begroot.

Door de verlaging van het rente-omslagpercentage stijgen de afschrijvingslasten iets, dit wordt verder niet toegelicht op de individuele taakvelden.

Detail

De afwijkingen van dit taakveld zijn verklaard in de pitch.

Pitch

Op taakveld 0.61 en 0.62 verantwoorden we de OZB opbrengst.  In de begroting is rekening gehouden met een opbrengst van ruim € 58 miljoen. De OZB opbrengst woningen was in 2022 € 505.000 hoger dan geraamd. Bij de berekening van de tarieven zijn wij uitgegaan van een stijgingspercentage van 21% terwijl in werkelijkheid de waarden van de woningen 23,1% zijn gestegen.

Detail

Zie pitch.

Pitch

Op taakveld 0.61 en 0.62 verantwoorden we de OZB opbrengst.  In de begroting is rekening gehouden met een opbrengst van ruim € 58 miljoen. Bij de opbrengst OZB niet-woningen hebben we een hogere opbrengst van afgerond € 375.000. De meeropbrengst is het gevolg van aanslagen die in 2023 opgelegd zijn, maar betrekking hebben op voorgaande belastingjaren.  

Detail

Zie pitch.

Pitch

Dit jaar hebben inwoners en ondernemers een eenmalige belastingkorting van € 100 op de aanslag gemeentebelastingen ontvangen. De hiermee samenhangende kosten waren vooraf begroot op € 8,2 miljoen.  De werkelijke kosten bedroegen € 7,6 miljoen. Dit leidt tot een voordeel van € 0,6 miljoen. 

Detail

Zie pitch.

Pitch

De algemene uitkering neemt toe door tussentijdse compensatie voor gestegen lonen, prijzen en volume, intensivering van bestaande taken, nieuwe taken en de afrekening 2023 van het BTW compensatiefonds. Tegenover de hogere inkomsten staan soms nieuwe of hogere uitgaven. Deze zijn verwerkt in de door de raad vastgestelde begrotingswijzigingen. Per saldo ontstaat een voordeel van € 10 miljoen.

Detail

De algemene uitkering neemt toe door tussentijdse compensatie voor gestegen lonen, prijzen en volume, intensivering van bestaande taken, nieuwe taken en de afrekening 2023 van het BTW compensatiefonds. Tegenover de hogere inkomsten staan soms nieuwe of hogere uitgaven. Deze zijn verwerkt in de door de raad vastgestelde begrotingswijzigingen (gevolgen mei- en septembercirculaire). Per saldo ontstaat een voordeel van € 10 miljoen, dat op hoofdlijnen als volgt is te specificeren:
- groei accres gemeentefonds door loon-, prijs en volumecompensatie € 6,5 miljoen
- hogere afrekening uit het BTW compensatiefonds € 2,5 miljoen
- taakmutaties die niet hebben geleid tot hogere uitgaven via een begrotingswijziging € 1 miljoen.
Deze laatste wordt vooral veroorzaakt door de decembercirculaire waarvoor het niet meer mogelijk was om voor 2023 nog een begrotingswijziging op te stellen. Eventueel worden via het bestemmingsvoorstel bij de jaarrekening 2023 onderwerpen en budgetten uit de decembercirculaire nog aan de raad voorgelegd.

Pitch

Op dit taakveld worden de overige lasten en baten verantwoord. Dit zijn onder andere diverse stelposten die niet direct aan een taakveld kunnen worden toegerekend. Zoals de stelpost voor de CAO-verhoging (met een nadeel van € 2,4 miljoen) en een stelpost voor van tegenvallende energieprijzen (met een voordeel van €1,8 miljoen). Maar ook een aantal bijdragen van andere overheden zijn op dit taakveld verantwoord.

Detail

Concern stelposten.
Concernstelposten zijn administratieve begrotingsposten die technisch van aard zijn met een saldo van €3,9 miljoen. Dit betreft:
- € 2,4 miljoen nadeel compensatie CAO
- € 0,8 miljoen voordeel onderbesteding voorgenomen uitbreiding formatie
- € 1,8 miljoen voordeel prijsindex
- € 1,4 miljoen voordeel niet te realiseren overhead risico-uren
- € 0,5 miljoen voordeel bijdrage algemene dienst aan de grondexploitaties
- € 0,5 miljoen voordeel rente treasury
- € 0,8 miljoen voordeel ontvangen subsidies medeoverheden
- € 0,5 miljoen voordeel vrijval voorziening belastingdebiteuren

Risico uren
Een deel van de gemeentelijke loonkosten zijn op voorhand niet direct toerekenbaar aan taakvelden. Dit is elk jaar zo, omdat wij op voorhand niet weten op welke projecten en in welke mate inzet (uren) gepleegd moeten worden. Het biedt ons tevens een bepaalde mate van flexibiliteit. Deze kosten moeten gedurende het jaar wel toegerekend worden aan taakvelden of daaraan gerelateerde projecten. Voor 2023  hebben wij een nadeel van € 3,3 mln. € 1,4 miljoen hiervan is begroot onder een concern stelpost (vorige kopje). Het overige nadeel is €1,9 mln.

De €1,9 mln wordt in de eerste plaat verklaard doordat wij veel extern hebben moeten inhuren, bovenop de bestaande formatie. Dit is gedaan om de projecten te bemensen en op tijd te realiseren. Het prijsverschil tussen de mensen in loondienst en deze externe inhuur komt op dit taakveld tot uitdrukking. Dit veroorzaakt een nadeel van € 0,5 mln. In de tweede plaats zijn er in 2023 meer werkzaamheden verricht voor projecten van de algemene dienst of overige werkzaamheden dan begroot. Deze oorzaak leidt tot een nadeel van € 1,1 mln. Tenslotte is de verwachte inzet voor de vervangingsprojecten in de openbare ruimte hoger dan de dekking vanuit een opslag over het budget 2023. Dit leidt tot een nadeel in 2023 van € 0,3 mln.

Technische correcties
Onder dit taakveld worden PPS'en Wegener en Schatkamer van Zuid financieel-administratief verantwoord. De verrekeningen die hierbij horen, zijn voor de gemeente per saldo van baten en lasten nul.

Met het vaststellen van het MPG 2023 is de verrekening van het erfpachtcomplex tussen het Vastgoedbedrijf en Grondbedrijf komen te vervallen met ingang van 2024. In de meerjarige begroting van het Grondbedrijf was deze opbrengst nooit begroot. Het wegvallen van het doorbelasten van deze opbrengsten bij het Vastgoedbedrijf leidt daarmee tot een eenmalig voordeel in 2024.

Regiodeal
De gemeente Apeldoorn is kassier van de gelden van de Regiodeal en beheert deze voor het Rijk en de provincie Gelderland. Deze bedragen zijn dan ook niet in de begroting van de gemeente geraamd. Besloten is om deze bedragen alsnog via de exploitatierekening van de gemeente te verantwoorden.

Saldo kostenplaats salarissen.
Dit betreft de onder- en overschrijdingen van de kostenplaatsen waarop de salarissen worden verantwoord. De saldi van die kostenplaatsen worden vervolgens met de Reserve Bedrijfsvoering verrekend. Het saldo van baten en lasten komt uit op €0,8 miljoen.

Verzekeringen
De premies van de verzekeringen zijn hoger dan waar in de begroting rekening mee is gehouden.

Loonkosten taakveld omgevingsvergunning
Na-ijl-effect van verminderde aanvragen omgevingsvergunningen vanuit de corona periode.

Stikstofrisico
Zoals gemeld in de paragraaf weerstandsvermogen van de Jaarrekening 2022 werd destijds een stikstofrisico voorzien. Op grond van nader onderzoek hierop nemen we dit risico als verlies in deze jaarrekening.

Overig
Overige verschillen bestaan uit diverse niet nader toegelichte kleine posten.

Pitch

Geen relevante afwijkingen boven de rapportagegrens.

Detail

Geen nadere toelichting van toepassing.

Pitch

De opbrengst uit de toeristenbelasting was in 2023, als gevolg van een toegenomen aantal overnachtingen, € 380.000 meer dan dat we geraamd hadden. Ook in voorgaande jaren was er sprake van een hogere opbrengst.

Detail

De afwijkingen van dit taakveld zijn verklaard in de pitch.

Pitch

Geen relevante afwijkingen boven de rapportagegrens.

Detail

Geen nadere toelichting van toepassing.

Pitch

In de MPB zijn incidenteel, voor 2023 en 2024, middelen beschikbaar gesteld om het gebiedsgericht werken een impuls te geven.  Het kostte tijd om vanuit de in de Vitaliteitsagenda’s opgenomen behoeften te komen tot concrete uitvoering. Ook beschikken nog niet alle gebieden over een Vitaliteitsagenda zodat het daar lastiger blijkt om te bepalen waarvoor de inzet nodig is.

Detail

Impuls uitvoering gebiedsgericht werken
In de MPB zijn incidenteel, voor 2023 en 2024, middelen beschikbaar gesteld om het gebiedsgericht werken een impuls te geven.  Het kostte tijd om vanuit de in de Vitaliteitsagenda’s opgenomen behoeften te komen tot concrete uitvoering. Ook beschikken nog niet alle gebieden over een Vitaliteitsagenda zodat het daar lastiger blijkt om te bepalen waarvoor de inzet nodig is.
Per saldo is er van het budget van € 500.000 feitelijk ruim € 200.000 besteed en is het overschot geen € 472.000 maar een kleine € 300.000. Veel van de uitgaven worden op andere programma's en taakvelden verantwoord. Onder andere in programma 3, openbare ruimte, als het bijvoorbeeld gaat om aanpassingen van speel- of ontmoetingsplekken. En op economische promotie als het gaat om een aantal activiteiten dat voortkomt uit de Vitaliteitsagenda van de binnenstad. In 2024 wordt de inzet en omvang van het budget geëvalueerd.  

Pitch

De reserves op dit taakveld betreffen zowel de Algemene Reserve, de Reserve  Corona en de Reserve als Zwitsalpark als een aantal reserves dat betrekking heeft op de bedrijfsvoering van het thema Concern.
In 2023 is er per saldo € 29,9 mln. aan de Algemene Reserve onttrokken. Voorts is er € 9,3 mln. aan de Reserve Corona onttrokken.
Ten behoeve van de bedrijfsvoering is er in 2023 € 2,0 mln. aan de betreffende reserves onttrokken.

Detail

In 2023 is er ten behoeve van de afdelingen van het thema Concern € 0,65 mln. aan de Reserve Bedrijfsvoering onttrokken. Dit betreft de door de directie gehonoreerde claims ten behoeve van deze afdelingen alsmede de verrekening van de saldi van de betreffende loonsombudgetten.
In 2023 is er voor wat betreft programma 1 € 339.000 aan de Reserve Overlopende projecten onttrokken. dit had betrekking op de budgetten die van 2022 naar 2023 waren overgeboekt.
In 2023 is bij de wijziging van de Financiële Verordening besloten om de grens waarboven uitgaven mogen worden geactiveerd te verhogen naar € 50.000. Tevens is besloten dat deze grens voor ieder onderdeel van een aankoop geldt. De aanschaf van 100 mobieltjes à € 500 per stuk kan dus ook niet meer worden geactiveerd.Dat betekent dat de betreffende aankopen volledig ten laste van een jaarbudget moeten worden verantwoord en de betreffende jaarbudgetten worden overschreden. Om die overschrijding te kunnen dekken is de Reserve ophogen activeringsgrens ingesteld. In 2023 is er € 3,0 mln. in deze reserve gestort en is er vervolgens € 975.000 aan deze reserve onttrokken.