Samenkracht en burgerparticipatie

Pitch

Op dit taakveld hebben we diverse voor-en nadelen. Op het onderdeel Opvang Oekraïners realiseerden we een voordeel, aangezien we minder uitgaven dan we aan rijksbijdrage ontvingen. Via een bestemmingsvoorstel bij deze jaarrekening doen we een voorstel om budget mee te nemen naar 2024.
Daarnaast hebben we het budget voor de invoering van de nieuwe Wet inburgering niet geheel besteed. We ontvingen extra uitvoeringsbudget van het Rijk vanwege de verhoogde instroom van statushouders. Aangezien de werkzaamheden hiervoor doorlopen in 2024 stellen we in deze jaarrekening voor om de resterende middelen via de reserve overlopende projecten over te hevelen naar 2024.
Op dit taakveld hebben we daarmee per saldo (voor verrekening met reserves) in 2023 een voordeel.

Detail

Lasten:

Op het budget Wet kinderopvang medische indicatie gaven we meer uit dan begroot. Deze wet regelt dat gemeenten inwoners kunnen compenseren als zij niet in aanmerking komen voor een kinderopvangtoeslag waar de thuissituatie er wel om vraagt dat kinderen naar een kinderopvang gaan. Het budget is voornamelijk bedoeld voor een korte periode van opvang (half jaar), in 2023 zagen we dat in verscheidene situaties het noodzakelijk was om kinderen voor een langere periode naar de kinderopvang te laten gaan, waardoor we meer uitgaven dan we hebben begroot.

Vanwege de druk op asielcentra heeft het Rijk besloten om gemeenten in 2023 een hogere taakstelling inburgeraars op te leggen. De verhoogde instroom is in 2023 laat op gang gekomen, waardoor we in 2023 niet het gehele budget besteedden.
We ontvangen in 2024, net als in 2023, eenmalig aanvullende middelen van het Rijk, maar we verwachten dat deze onvoldoende zijn om de grote instroom aan statushouders te kunnen bedienen. Omdat de inburgeringsbegeleiding meerjarig is, lopen veel werkzaamheden door in de volgende jaren, wat betekent dat de extra statushouders die we in 2023 zagen ook in 2024 nog dienstverlening van ons nodig hebben. Daarnaast zal in 2024 nieuwe instroom plaatsvinden, waardoor er dus sprake is van stapeling van aantallen statushouders waar dienstverlening aan geleverd moet worden. We stellen dan ook bij deze jaarrekening voor om het restant budget 2023 via de reserve overlopende projecten mee te nemen naar 2024.

Aan inburgeringsvoorzieningen gaven we € 0,8 miljoen uit aan inburgeringstrajecten maar ook bijvoorbeeld de maatschappelijke begeleiding. Tegenover deze lasten staan de rijksvergoedingen vanuit de specifieke uitkering; deze verantwoorden we aan de batenkant.

Ook in 2023 heeft de opvang van Oekraïense vluchtelingen in volle omvang plaatsgevonden. Net als in 2022 kunnen we de lasten die met de opvang gepaard gaan dekken uit de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne. Vanuit deze regeling ontvingen we € 30,3 miljoen, terwijl we minder uitgaven, namelijk € 21,3 miljoen. We letten scherp op onze inkoop (denk aan catering, beveiliging etc.) en daarnaast realiseren we schaalvoordelen door onze relatief grote opvanglocaties. Samen met het budget a € 6 miljoen dat we in 2022 overhevelden, sluiten we 2023 af met een totaal voordeel op de lasten en de baten van € 15 miljoen"

We hebben voor twee locaties de huurperiode onlangs verlengd tot respectievelijk 2028 en 2029, zodat we continuïteit hebben in de locaties en deze eventueel ook kunnen inzetten voor (nood)opvang van andere doelgroepen. Echter, de bekostigingsregeling loopt tot 2026, we lopen hier het risico dat we de huurlasten zelf moeten betalen. Dit risico hebben we opgenomen in deze jaarrekening en als één van de beheersmaatregelen voegen we dus een deel van het restbudget toe aan de algemene reserve.
We hebben de intentie om € 12,5 miljoen via een bestemmingsvoorstel over te hevelen naar 2024 en € 2,5 miljoen ter dekking van het risico toe te voegen aan de algemene reserve.

Naast een lager normbedrag in 2024 (van € 83,- naar € 61,- per opvangplek/dag), zien we diverse toekomstige onzekerheden, zoals;
 -   Te maken kosten in verband met het beëindigen van huurcontracten gemeentelijke opvanglocaties en/of het eindigen/afbouwen van de tijdelijke opvangopgave.
-   Het realiseren van tijdelijke huisvesting ter vervanging (binnen 1 jaar) van de gemeentelijke opvanglocatie aan de Waterman- Vissenstraat, a 430 opvangplekken.
-    Hoog intensief gebruikt opvang locaties leidt tot relatieve hoge meerkosten in verband met extra onderhoud aan de gemeentelijke opvanglocaties en/of versnelde afschrijving van inrichting, opstallen e.a.
-   Mogelijk verdere stijging van de lokale opvangopgave
-   Toenemend belang van extra/aanvullende ondersteuning op het vlak van (geestelijke gezondheids-)zorg, onderwijs en inkomen toeneemt.

Baten:

De lasten die gemoeid zijn met de verbouwing van locaties (transitie) krijgen we volledig vergoed van het Rijk. In 2023 ontvingen we een voorschot van het Rijk die we in de begroting hebben opgenomen. Later hebben we - in verband met meerkosten - nog twee voorschotten aangevraagd, maar nog niet ontvangen. Deze voorschotten hebben als nog te ontvangen opgenomen waardoor het voordeel aan de batenkant ontstaat.

Zie toelichting onder het kopje lasten.