Ons doel dat in Apeldoorn jeugdigen veilig en gezond kunnen opgroeien. We willen kinderen en jongeren de hulp geven die nodig is om veilig en gezond op te groeien en naar vermogen te participeren in de maatschappij. Hiervoor bieden wij een breed scala aan algemene voorzieningen en jeugdgezondheidszorg aan voor kinderen, jongeren en hun ouders. Wanneer nodig biedt het CJG toegang tot individuele jeugdzorg (zorg in natura of via een Pgb). We werken systeemgericht, waarbij we kijken naar het gezin maar ook naar informele netwerk en het onderwijs. We bieden ondersteuning zo zwaar waar nodig maar zo licht als mogelijk en proberen ondersteuning vanuit het vangnet daarmee te voorkomen. Wat hebben we bereikt in 2023?
Veel prestaties in het prestatiedashboard staan op groen. Dat betekent dat we ze volgens afspraak hebben uitgevoerd. Helaas hebben we niet aan elke prestatie kunnen voldoen. Hoewel er mooie resultaten zijn bereikt, betekent dit niet dat het hoofddoel volledig is gehaald. Net als bij de doelstelling rondom onderwijs zien we een (landelijke) context die de gewenste doelen onder druk zetten.
Er is daarbij in Nederland, en daarmee ook in Apeldoorn, sprake van een tegenstrijdig beeld van onze jeugdigen. Enerzijds beschouwen Nederlandse jeugdigen zich als één van de gelukkigste van Europa. Anderzijds zien wij al jaren dat het aantal jeugdigen in jeugdzorg stijgt en geven jeugdigen aan dat zij kampen met mentale gezondheidsproblemen. Ook in 2023 zagen we dat effect: de kosten van de jeugdzorg in Apeldoorn namen t.o.v. 2022 met zo’n 10% toe. Deze kostenstijging hangt deels samen met een forse indexatie die heeft plaatsgevonden. Daarnaast zien we niet zozeer een stijging van het aantal jeugdigen met jeugdzorg, maar zien we wel een stijging van de intensiteit van de zorgvraag. De uitdaging in de Jeugdzorg worden al langer en breed herkend. Landelijk is in 2023 de Hervormingsagenda Jeugd vastgesteld welke als doel heeft de meest kwetsbare jeugdigen en gezinnen betere en tijdige hulp en ondersteuning te kunnen bieden. Dit binnen een financieel houdbaar stelsel.
Krapte op de arbeidsmarkt en personele wisselingen spelen ook in het Jeugdzorg domein een grote rol. Denk hierbij aan krapte bij Jeugdbescherming Gelderland, maar ook bij jeugdzorgaanbieders in de breedte. Vacatures kunnen niet altijd worden vervuld wat ook zijn weerslag vindt op de wachtlijsten. En hoewel wij huiselijk geweld eerder en beter in beeld hebben, is er nog altijd sprake van geweld achter de voordeur. Onderstaande prestaties en bereikte doelen moeten dan ook in bovenstaande context worden gelezen. Preventieve ondersteuning
Het aantal kinderen dat gebruik maakte van de preventieve ambulante ondersteuning vanuit het CJG is gegroeid van 748 jeugdigen in 2022 naar 1118 jeugdigen in 2023. Deze groei is onder andere zichtbaar in ondersteuning vanuit het Onderwijs Jeugdhulp Apeldoorn (OJA!) trajecten en toename van zogenaamde 0 tot 10 gesprekken door POH’s Jeugd en gedragswetenschappers van het CJG. Deze groei is ontstaan doordat nog verder is gestuurd op de inzet van voorliggende voorzieningen in plaats van geïndiceerd maatwerk. Dit betekent dat we wederom meer kinderen en gezinnen hulp en ondersteuning hebben kunnen bieden wat zo toegankelijk en laagdrempelig mogelijk is ingericht en waarmee we inzet van zwaardere jeugdzorg voorkomen.
Naast de groei van de ondersteuning vanuit het preventieve ambulante team zijn er 24 % meer opgroei- en opvoedvragen binnengekomen bij het CJG. Hieronder vallen ook vragen aan het consultatiebureau. Er is steeds meer bekendheid bij ouders dat zij terecht kunnen bij het CJG met vragen over opvoeden en opgroeien waardoor laagdrempelig advies kan worden gegeven. Dit draagt bij aan normalisering en ouders en opvoeders in de eigen kracht te zetten.
Van alle soorten vragen die zijn binnengekomen bij het CJG in 2023, is een kwart doorgeleid naar het de consulenten Jeugd die geïndiceerde jeugdzorg kunnen beschikken. Dit betekent dat zo’n 75 % van de vragen voorliggend worden opgepakt, bijvoorbeeld via de Jeugdgezondheidszorg of het voorliggende veld. Dit draagt bij aan normalisering en het voorkomen van (zware) jeugdzorg. Kansrijke Start
Ín 2023 voerden wij met partners het project Kansrijke Start uit. We gaven o.a. een online zwangerschapscursus aan migranten, er is vanuit het CJG een integraal aanbod voor jonge kinderen ontwikkeld en in het kader van het armoedebeleid zijn vouchers verstrekt voor een gratis zwangerschapscursus. In 2024 geven wij de diverse actie een vervolg en bekijken samen met onze partners welke andere acties gewenst zijn SGGZ
In 2023 is vanuit het project SGGZ ingezet op procesregie, pilots en gesprekken met aanbieders (raadsbrief oktober 2023). Bij het CJG zijn in 2022 een drietal procesregisseurs aangesteld, die ook in 2023 regie hebben geboden. Zij ondersteunen gezinnen met complexe problematiek bij het voeren van regie door hulp te coördineren. De procesregisseurs ondersteunen het gezin, zijn een vast contactpersoon en kunnen gezinnen ontlasten in een periode waarin ze zelf de hulp niet kunnen coördineren. Samen met zorgaanbieders, onderwijs en mogelijk andere betrokken partners zorgen ze voor beter passende hulp voor het gezin. In 2023 heeft Movisie een onderzoek uitgevoerd om de ervaringen van ouders en jongeren met procesregie te meten. De reacties tonen dat ouders erg tevreden zijn over de procesregisseurs. Ouders ervaren dat procesregisseurs bijdragen aan beter passende hulp voor hun kind en betere samenwerking tussen de hulppartijen. De ervaringen vanuit het project zijn meegenomen bij het opzetten van de wijkteams Samen055.
Naast procesregie konden jeugdzorgaanbieders subsidieaanvragen indienen voor pilots om te experimenteren met nieuwe werkwijzen en interventies. Het doel hiervan is snellere en beter passende jeugdzorg, door bijvoorbeeld te investeren in preventie om SGGZ-hulp te voorkomen. Er zijn in 2023 drie pilots gestart waarbij we onder meer jeugdigen met somberheidsklachten (of depressie) collectief hebben ondersteund of hebben gewerkt aan hun relatie met ouders t.b.v. een beschermende factor voor de jeugdige. Daarnaast werd met een nieuwe methodiek ingezet op de versterken van de eigen kracht en netwerk als onderdeel van de behandeling. Als laatste zijn we in oktober gezamenlijk met aanbieders in gesprek gegaan over manieren om de SGGZ te verbeteren en specifiek het verkorten van wachtlijsten. Minder aanbieders
In het coalitieakkoord is het streven om met minder aanbieders in de zorg te werken opgenomen. In 2023 zijn aanbieders die een jaar geen jeugdigen in zorg hebben gehad, uitgeschreven uit de raamovereenkomst. Dit betrof 91 jeugdzorgaanbieders. Het uitschrijven van deze aanbieders betekent een stap richting een minder versplinterd en meer overzichtelijk zorgaanbod voor onze inwoners. Op het moment van schrijven heeft Apeldoorn nog ruim 260 gecontracteerde jeugdzorgaanbieders over. Inkoop hoog specialistische jeugdzorg
In 2023 zijn stappen gezet naar een gezamenlijke inkoop met de zeven Gelderse jeugdzorgregio’s (G7 genoemd) voor weinig voorkomende complexe hulpvragen. Dit worden de essentiële functies, de hoog specialistische jeugdzorg, genoemd. Voor jeugdigen en gezinnen moet niet alleen de beschikbaarheid van deze zorg verbeteren, maar ook de zorg zelf transformeren: betere kwaliteit, zo dichtbij huis - en zo thuis als mogelijk Alle gemeenten binnen de G7 hebben de intentieovereenkomst getekend voor de bovenregionale inkoop van deze essentiële functies. Hoewel onze inwoners in 2023 geen effect hebben gemerkt van deze stap, was dit een grote stap om in de toekomst deze zorg beter in te richten. Het betreft zorg voor onze meest kwetsbare inwoners, waarbij we zien dat zorg nu dikwijls niet beschikbaar is, waardoor problematiek verergert. Of dat samenwerking niet verloopt wat ten koste gaat van de effectiviteit van de geboden zorg. Jeugdbescherming
De jeugdbeschermingsketen stond in 2023 landelijk onder druk. Ten gevolge van personeelstekort kon Jeugdbescherming Gelderland (JBG) haar taak niet volledig uitvoeren en leverde daarom alleen de noodzakelijke zorg aan kinderen die onder toezicht zijn gesteld. De dienst actieve consultatieve dienstverlening is vanaf eind 2022 niet langer uitgevoerd door JBG. Het CJG heeft deze taak overgenomen van de JBG. In 2023 resulteerde dit in 74 gezinnen die zijn ondersteund door het CJG veiligheidsteam. Van het totaal aantal casussen zijn 10 casussen toegeleid naar de Jeugdbeschermingstafel. Er zijn 4 kinderen onder toezicht (OTS) geplaatst door de rechtbank. 9 casussen zijn afgesloten (resterende casussen lopen nog). De uitvoering hiervan is goed verlopen en daarnaast hebben we, door de taak bij het CJG te beleggen, een fors financieel voordeel op dit onderdeel behaald. Afgelopen jaren, zo ook in 2023, was sprake van een hoge werkdruk bij instellingen voor jeugdbescherming en het verzuim is structureel te hoog. Dit is een landelijk beeld wat ook in Apeldoorn resulteerde in een wachtlijst voor jeugdbeschermingsmaatregelen. In het najaar van 2023 hebben we die wachtlijst weer terug gebracht naar 0 door middel van het aantrekken van nieuw personeel en zij-instroom door Jeugdbescherming Gelderland. Dit betekent dat kinderen met een beschermingsmaatregel, een groep jeugdigen waar de overheid in het bijzonder een bescherming aan moet bieden, weer een vaste jeugdbeschermer hebben en op de reguliere wijze begeleid kunnen worden. Tot slot is in april 2023 gestart met een pilot “toekomstteam”. In deze werkwijze kan specialistische expertise op veiligheid, huiselijk geweld/kindermishandeling vanuit de toegang/het wijkteam worden ingevlogen. In deze Toekomsttuin is een Veilig Verder Team gevormd met afvaardiging vanuit Veilig Thuis, Gecertificeerde aanbieders (GI’s), Raad voor de Kinderbescherming, Moviera en GGZ. Het veilig verder team heeft bijgedragen aan het waarborgen van veiligheid in de gezinnen. In 2023 zijn er in totaal 34 huishoudens geholpen, waarbij het Veilig Verder Team in samenwerking met het wijkteam 22 huishoudens langdurig heeft ondersteund. Toeslagenaffaire
In de gemeente Apeldoorn zijn tot en met 2023 299 inwoners beoordeeld als gedupeerden van de toeslagenaffaire. In totaal hebben 405 inwoners zich gemeld als mogelijk gedupeerden. Gemeenten hebben de opdracht van het Rijk gekregen om de aangemelde ouders en hun gezinnen te ondersteunen op de vijf leefgebieden. In 2023 is aan ondersteuning van (mogelijk) gedupeerden en hun gezinnen een bedrag van € 182.763,04 besteed. | 