Kinderen en jongeren kansen geven om goed te presteren in het onderwijs. Iedere jeugdige met dezelfde talenten evenveel kans laten maken op ontwikkeling. Dat zijn de doelen die wij in dit programma nastreven. Kansenongelijkheid wordt daarbij veroorzaakt door een samenspel van verschillende zaken waarbij onderwijs een belangrijke rol speelt om deze kansenongelijkheid te verkleinen. Aanbod van kwalitatief goed onderwijs in de wijken en dorpen binnen de gemeente Apeldoorn is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Onze onderwijspartners zijn verantwoordelijk voor passend onderwijs voor alle jonge inwoners. Omdat scholen dit niet alleen kunnen, sluiten we hierbij aan met ons Centrum voor Jeugd en Gezin en onze jeugdhulp. De basis ligt in voldoende en kwalitatief goede onderwijshuisvesting, evenwichtig verspreid over de wijken. Vanuit die solide basis werken we aan voor- en vroegschoolse educatie en diverse andere activiteiten om achterstanden in het onderwijs te verkleinen. Onze inspanningen zijn erop gericht dat zoveel mogelijk jongeren tot 23 jaar een startkwalificatie behalen, waardoor hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Voortijdige schoolverlaters worden toe- of teruggeleid naar opleiding en/of werk of waar nodig passende zorg. Aansluitend bij de arbeidsmarkt zorgen we voor een duurzaam en complementair onderwijsaanbod, zodat iedere jeugdige de kans krijgt goed voorbereid aan zijn toekomst te beginnen. Wat hebben we bereikt in 2023?
In onze begroting 2023 namen we diverse prestaties op om de opgenomen genoemde doelen na te streven. Zoals te lezen valt uit het prestatiedashboard, zijn veel van die prestaties in 2023 ook volgens afspraak uitgevoerd. Dat geeft een positief beeld. Belangrijk daarbij is echter om te constateren dat het succesvol uitvoeren van die prestaties niet automatisch leidt tot het bereiken van de gestelde doelen. Belangrijke wijzigingen in de context zorgden voor extra uitdagingen: toename van mentale problematiek onder jongeren, uitval in het onderwijs, de opvang van Oekraïne ontheemden zorgde voor extra druk op het onderwijs en krapte op de arbeidsmarkt leidt ook in het onderwijs en leerlingenvervoer tot tekort aan personeel en uitval van activiteiten. Dit zette het bereiken van de doelen in 2023 onder druk, ondanks dat de afgesproken prestaties in belangrijke mate zijn gerealiseerd.
Binnen de bovenstaande context is in 2023 het volgende bereikt: Het afgelopen jaar stond in het teken van intensieve samenwerking met schoolbesturen en partners binnen jeugdzorg en welzijn. Zo is in gezamenlijkheid het Actieplan Preventie Jeugdzorg en Onderwijs opgesteld welke in het najaar door de raad is vastgesteld. Vanuit dit actieplan investeren we in de basis om, onder andere, bij te dragen aan kansengelijkheid in het onderwijs. Ondersteuning school – thuis - hulp
Eén van de acties in het Actieplan is de uitbreiding van ondersteuning die de verbinding legt tussen de situatie thuis, op school en eventuele ondersteuning of zorg die nodig is. In 2023 is op dit punt voornamelijk uitgedacht hoe we dit vanaf 2024 gaan realiseren. Zo is gekeken naar andere gemeente (bijvoorbeeld gemeente Groningen), is een extern advies uitgebracht naar aanleiding van het onderzoek naar uitbreiding schoolmaatschappelijk werk en/of de brugfunctionaris en zijn afspraken vastgelegd met het PO en VO over de uitvoering van de verbinding school-thuis-hulp. Dit heeft o.a. geleid tot de grootste investering in scholen waar er het meest sprake is van kansenongelijkheid. Naast het schetsen van het toekomstbeeld rondom verbinding school-thuis-hulp, boden we ook in 2023 al ondersteuning. Ruim 21.000 leerlingen en hun gezinnen hadden in 2023 toegang tot schoolmaatschappelijk werk. Voor leerlingen en ouders op de 14 scholen die in 2023 als onderwijsachterstandsscholen zijn geïdentificeerd zijn extra uren ondersteuning ingezet. Thuiszitters/voortijdig schoolverlaters
In samenspraak met het onderwijs, is het thuiszittersprotocol vastgesteld. Dit protocol moet bijdragen aan het terugdringen van het aantal thuiszitters en de duur van het thuiszitten. De vastgestelde routekaart uitstroom VSO/PrO moet bijdragen aan een betere uitstroom van leerlingen uit het VSO/PrO en daarmee hun kansen in de toekomst te vergroten. Onderwijskansen
In 2023 hebben we ook vanuit onderwijskansenbeleid bijgedragen aan kansengelijkheid. Uit de lokale trendanalyse van het onderwijskansenbeleid blijkt dat peuters een grotere groei laten zien dan gemiddeld , maar dat ze hun achterstand niet geheel in hebben gehaald bij uitstroom naar het basisonderwijs. De uitkomsten van de trendanalyse nemen we mee in de intervisie en scholing van de medewerkers. Dat de peuters een grotere groei dan gemiddeld laten zien is een positieve ontwikkeling en draagt op individueel niveau bij aan kansengelijkheid voor deze peuters.
De doelgroep binnen het onderwijskansenbeleid is uitgebreid met de Oekraïense peuters en peuters van gezinnen die asiel zoeken in Nederland. In 2023 hebben we 335 peuters geholpen vanuit het onderwijskansenbeleid.
Verder is in december 2023 een onderzoek gestart naar kinderopvang in Apeldoorn om de bestaande regelingen rond kinderopvang zo nodig aan te passen en goed op elkaar af te stemmen. En daarbij de aanvullende acties zoals beschreven in het Actieplan preventie Jeugd en Onderwijs inhoud te geven. Onderwijshuisvesting
In 2023 is er in aangepaste vorm uitvoering gegeven aan de volgende projecten uit respectievelijk het IHP 2016-2019 en het IHP 2021-2024: Jacobus Fruytier, Eloy, Sjofar, UDO en UGO. Deze projecten lopen in de pas met de planning. De Jacobus Fruytier is in 2023 gereed gekomen, nieuwbouw de Eloy is wind- en waterdicht, nieuwbouw de Sjofar zit in het aanbestedingstraject, UGO wordt gerevitaliseerd en UDO is momenteel onderwerp van gesprek tussen college B&W en het schoolbestuur VOG. Er is in december 2023 besloten om in 2024 een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar verplaatsing van UDO naar het stationsgebied om zo te komen tot een lerend district. Aan de locatie de Sprengenweg worden er minimale aanpassingen gedaan. Dit zodat UDO daar de komende 5-7 jaar kwalitatief goed onderwijs kan geven. Indien blijkt dat verplaatsing van UDO naar het lerend district niet mogelijk is, wordt het huidige gebouw gerevitaliseerd.
Daarnaast is er in het jaar 2023 gezamenlijk een Integraal Huisvestingsplan (IHP) opgesteld, resulterend in het beleidsrijk IHP 2024-2039. Het IHP is goedgekeurd door het college en de raad in november 2023. In het IHP zijn acht beleidsrijke thema's uitgewerkt zoals samenwerking in de wijk en duurzaamheid. Het bevat daarnaast de vernieuwingsopgave in onderwijshuisvesting. Het IHP streeft naar toekomstbestendige onderwijsvoorzieningen die de sociale basis versterken en gelijke kansen bevorderen. Financiële vertaling en een meerjareninvesteringsplan zijn opgenomen, met aandacht voor de onderlinge afhankelijkheid van projecten. Het beleidsrijk IHP 2024-2039 anticipeert op de wettelijke verplichting tot het IHP in 2025 en legt beleid vast voor vier jaar, met een twaalfjarige doorkijk, waardoor het aansluit bij gemeentelijke raadcycli en zorgt voor proactief en zeker onderwijshuisvestingsbeleid.
Met al deze stappen op het gebied van onderwijshuisvesting hebben we in 2023 bijgedragen aan goed en toegankelijk onderwijs voor onze Apeldoornse leerlingen. Leerlingenvervoer
Verschillende acties rondom het Leerlingenvervoer hebben bijgedragen aan het verminderen van het probleem van de chauffeurstekorten (zie raadsbrief 31 oktober 2023). Hierdoor hebben leerlingen het afgelopen jaar stabieler vervoer gekregen ten opzichte van 2022. Ook hebben we ingezet op het leren zelfstandig reizen van leerlingen door middel van de inzet van de reiskoffer en de e-bike. In 2023 hebben twee kinderen een fiets geïndiceerd gekregen en hebben twee kinderen het traject met de Reiskoffer afgerond (en kunnen nu zelfstandig reizen), 5 kinderen zijn inmiddels gestart aan het traject of starten binnenkort. Effect is dat kinderen zich vrijer voelen door het verplaatsen per fiets of OV ipv in een taxi en op de langere termijn beter in staat zijn om zich zelfstandig te vervoeren. Het is daarmee dus ook op de langere termijn een besparing is Dagbestedingsvervoer en/of Vraagafhankelijke Vervoer. Met de vermindering van het probleem rondom leerlingenvervoer hebben we bijgedragen aan kansengelijkheid in het onderwijs voor een kwetsbare doelgroep leerlingen. Hoewel het beeld is positiever is dan in 2022, is het probleem zeker niet opgelost. De bezetting blijft dun en daardoor kwetsbaar. Bovendien lijkt het erop dat het chauffeurstekort aanhoudt. Daarom blijven we continue monitoren hoe het gaat met het Leerlingenvervoer en blijven we inzetten op de bovenstaande en mogelijk nieuwe oplossingen.
| 